Sommige ouders zijn zo'n fijn gezelschap voor hun kinderen! Je mag zijn wie je bent, met jouw eigen opvattingen en waarden, jouw keuze over jouw ideale partner, hoe jij je tijd doorbrengt zoals op vakanties, het weekend of hobby. Presteren of wat meer tijd voor je gezin, aan jou de keuze. Vegetariër of genieter van vlees? Maakt niet uit. Jij bent meer welstellend of verstandiger of hoger opgeleid of handiger dan zij? Kan allemaal. Proficiat met jouw talenten en fijn dat jouw leven goed loopt! Ze zijn blij als jij gelukkig bent. En verschillen mogen bestaan.
Helaas gedragen niet alle ouders zich zo naar hun kinderen. Ze hebben voortdurend kritiek en keuren alles wat het kind zegt en doet af. De kritiek/afkeuring kan openlijk of (of wat vaker voorkomt) indirect geuit worden. Openlijk, zoals in "jij hebt twee linkerhanden" of "ik had meer verwacht van jouw dessert"; indirect zoals "ga je nu al weer door" of "ik zou zo niet kunnen leven". Qua gradatie kan het gaan van "je ziet er zo moe uit" (wanneer jij je lekker voelt en er niets aan de hand is) tot "je bent altijd een mannenzot geweest en je zal nooit veranderen".
Verschillen tussen ouder en kind kunnen reëel of imaginair zijn. Met imaginaire verschillen bedoel ik dat verschillen niet echt zijn, maar enkel bestaan in de door de ouders bedachte en onderhouden verhalen over het kind. Een voorbeeld is de vermeende maar onbestaande onhandigheid van een intelligent kind. Deze verschillen worden aangegrepen om kritiek te uiten.
Deze opmerkingen werken als een gif in op de geest van het kind. Omdat ze van een ouder komen is men geneigd ze te geloven. En dan gaan ze het zelfbeeld van het kind negatief beïnvloeden, het kind gaat geloven dat het fout handelt en een negatieve kijk op zichzelf krijgen. Het kind kan verward worden in zijn/haar kijk op zichzelf omdat de waardering van empathische vrienden zo sterk verschilt met de kritiek van de ouder met narcisme.
Waarom doet een ouder met narcisme dit? Het doel van deze giftige opmerkingen is de ander, het eigen kind jawel, een slecht gevoel te bezorgen, waardoor men zichzelf beter voelt. In tegenstelling tot empathische mensen die ongelukkig worden als hun kind ongelukkig is, worden narcistische mensen gelukkig wanneer hun kind zich ongelukkig voelt (lees deze zin best opnieuw). Dan voelt de ouder met narcisme zich de betere van de twee en dat gevoel is voor hen zeer belangrijk.
Indien je geconfronteerd wordt met narcisme bij je ouders is een gesprek met een hulpverlener nuttig.